Wszyscy doświadczamy trudnych sytuacji, czasami również życiowych kryzysów na różnych etapach swojego życia: strata bliskiej osoby, trudności rodzinne i w związkach, przewlekła choroba, nadużywanie substancji, udział w wypadku/katastrofie. Co zwykle robimy, gdy taka sytuacja ma miejsce? Jak w takich sytuacjach radzimy sobie z emocjami, których doświadczamy? Jaki ma to wpływ na nasze samopoczucie fizyczne oraz działania jakie podejmujemy? Czy odczuwamy smutek, napięcie, drażliwość lub wybuchamy gniewem? Czy unikamy kontaktów i towarzyszy nam uczucie bezradności? Czy mamy problemy ze snem, odczuwamy fizyczne przemęczenie lub może nadmierne pobudzenie? Czy zauważamy u siebie obniżoną zdolność do skupienia uwagi czy może nadmiernie mobilizujemy się do pracy?

Sposób w jaki sobie radzimy, zależy od wielu czynników. Niektóre osoby bardziej niż inne odczuwają skutki stresujących osobistych wydarzeń i to one są najbardziej narażone na doświadczanie różnego rodzaju dolegliwości natury psychicznej/psychosomatycznej.

Większość aktywnych zawodowo osób, mimo takich dolegliwości, uczestniczy w obowiązkach zawodowych. Co jednak, jeśli dolegliwości są na tyle uciążliwe, że mogą całkowicie zaabsorbować pracownika i odwrócić jego uwagę od pracy? W branżach związanych z bezpieczeństwem lub na stanowiskach o dużej odpowiedzialności może stanowić to wysokie ryzyko dla pracownika, pracodawcy oraz klientów firmy, których pracownik obsługuje. Po czym poznamy, że pracownik jest nadmiernie zaabsorbowany swoimi osobistymi problemami i nie radzi sobie z wykonywaniem pracy, jak dotychczas.

Jakie działania najczęściej proponują pracodawcy, gdy zauważą obniżenie jakości wykonywanej pracy? Często oferują szkolenia lub coaching. Czy jednak to wystarczy?

Przykład.
Mężczyzna 35 lat, właśnie zdiagnozowano u niego chorobę i istnieje konieczność podjęcia intensywnego leczenia. Pracownik chciałby zachować tę informację dla siebie. Obawia się, że ujawniając informację utraci możliwość awansu, do którego jest obecnie przygotowywany przez firmę. Mężczyzna, od momentu diagnozy, znacznie obniżył jakość swojej pracy. Stał się drażliwy, unika kontaktów, zachowuje się tak jakby przestało zależeć mu na awansie. Szef zaproponował coaching.

Czy to pomoże pracownikowi? Wszystko zależy od tego, jakiego rodzaju wsparcia osoba oczekuje na danym etapie swojego życia. Czy zaproponowana metoda będzie optymalna dla naszego bohatera? To zależy. Czasami pewnie tak (w dużej mierze będzie to zależeć od relacji z coachem oraz ustaleń firmowych dotyczących samego procesu). Będą jednak sytuacje, gdy sam coaching będzie niewystarczającą metodą uzyskania wsparcia.

Większość problemów jakie obserwujemy w środowisku zawodowym ma swoje źródło w konfliktach wewnętrznych samych pracowników. Tak jak kwestie związane z pracą mogą wpływać na funkcjonowanie pracownika poza pracą, tak kwestie osobiste mogą mieć równie negatywny wpływ na jego funkcjonowanie w miejscu pracy. Pracownik mimo udziału w szkoleniach i coachingu nadal może doświadczać trudności z codziennym funkcjonowaniem. Obniżony nastrój może skutkować tym, że nie będzie radził sobie ze stresem, tworzył dobrych relacji oraz w efekcie realizował celów.

Oprócz szkoleń oraz coachingu, istnieje jeszcze inna forma pracy z jakiej może skorzystać pracownik – terapia. Terapia może być kolejnym etapem pracy rozwojowej. Dobrze sprawdza się w sytuacjach, kiedy problem z jakim mierzy się pracownik jest zbyt osobisty i coach nie jest w stanie mu pomóc. Taka osoba wymaga wtedy najczęściej bardziej wyspecjalizowanych działań służących wzmocnieniu jej kondycji psychicznej. Terapia to możliwość skorzystania z bezpiecznej i zaufanej relacji, podczas której pracownik może porozmawiać o wszystkim, co może być dla niego w danym momencie trudne, bolesne lub niekomfortowe i co może zakłócać jego komfort pracy. Może pomóc mu w rozwiązaniu specyficznych problemów, o których nie byłby w stanie porozmawiać z przełożonym, podczas szkoleń lub w ramach sesji coachingowych.

Podczas terapii, osoba może zidentyfikować i lepiej zrozumieć własne problemy i zrozumieć związek jaki występuje pomiędzy jej myślami, emocjami i zachowaniem. Wspólnie z psychoterapeutą może rozpoznać własne przekonania, schematy myślenia oraz strategie radzenia w sferze zarówno osobistej jak i obszarze zawodowym.

Terapia w nurcie poznawczo-behawioralnym jest skuteczną metodą pracy nad sobą oraz leczenia m.in zaburzeń lękowych i depresyjnych.

Iwona Kuś: psycholog/psychoterapeuta – pracuje w nurcie poznawczo-behawioralnym