To grupa zaburzeń psychicznych o różnorodnej  symptomatyce obejmująca zakłócenia procesów psychicznych i patologicznych form zachowania, dolegliwości somatyczne, psychogenne zaburzenia emocjonalne, powiązane wzajemne i występujące w tym samym czasie. Nerwica jest psychogennym zaburzeniem czynnościowym, bowiem  brak jest podstaw medycznych dla dolegliwości somatycznych. Pacjent pomimo tego odczuwa lęk, zamartwianie się, niepokój lub napięcie. Nieleczone objawy mogą być przyczyną wystąpienia schorzeń somatycznych, zaburzeń nastroju, obniżenia poczucia własnej wartości,  myśli samobójczych, spadku aktywności i wydajności zawodowej, trudności w pełnieniu ról społecznych, rodzinnych czy też uzależnień.

Do objawów somatycznych należą: ból głowy, tachykardia, bradykardia, zawroty głowy, uczucie ucisku w głowie, ból żołądka, uczucie ucisku w nadbrzuszu, wewnętrznego drżenia, , bóle kręgosłupa, drżenie, pocenie się kończyn, drętwienie skóry, nagłe uderzenie gorąca, uczucie omdlewania; układ oddechowy: uczucie duszności, mdłości;  układ pokarmowy: pieczenie, zaparcia, wzdęcia, biegunki; świąd, zaczerwienienia; dolegliwości bólowe wędrujące po ciele, mrowienia, drżenia, drętwienia różnych części ciała, tiki, jąkanie się; niedowidzenie, niedosłyszenie; nadmiernie częste oddawanie moczu, zaburzenia erekcji, zaburzenie miesiączkowania

Objawy w sferze emocjonalnej to lęk, uczucie napięcia, niepokój, fobie, rozdrażnienie, labilność emocjonalna, zaburzenia pamięci, natręctwa myślowe, nastawienia hipochondryczne, poczucie obcości otoczenia (derealizacja), uczucie przygnębienia, czasem anhedonia lub apatia.

W sferze poznawczej występują m.in. dekoncentracja, zaburzenia pamięci, natrętne myśli,  poczucie obniżonej sprawności intelektualnej i fizycznej.

W sferze behawioralnej objawy koncentrują się wokół natrętnych czynności, zahamowania w kontaktach międzyludzkich, zachowaniach impulsywnych, niedojrzałości.

Ważnym elementem rozpoczynającym leczenie zaburzeń nerwicowych jest właściwa diagnoza, bowiem wiele objawów, mogą występować w nerwicy jak i w innych zaburzeniach, np. zatruciach czy chorobach OUN, chorobach układu krążeniowego. Diagnoza różnicowa jest kluczowa.